Part -43

ಮೂಲ:

ಅಹಂ ಮಮೇತಿ ಪ್ರಥಿತಂ ಶರೀರಂ

ಮೋಹಾಸ್ಪದಂ ಸ್ಥೂಲಮಿತೀರ್ಯತೇ ಬುಧೈಃ |

ನಭೋನಭಸ್ವದ್ದಹನಾಂಬು_ಭೂಮಯಃ

ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಭವಂತಿ ತಾನಿ ||೭೩||

ಪ್ರತಿಪದಾರ್ಥ:

ಅಹಂ ಮಮ ಇತಿ= ನಾನು ನನ್ನದು ಎಂದು, ಪ್ರಥಿತಂ=ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ, ಮೋಹಾಸ್ಪದಂ=ಮೋಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ, ಶರೀರಂ=ದೇಹವು, ಸ್ಥೂಲಮ್ ಇತಿ=ಸ್ಥೂಲವಾದುದೆಂದು, ಬುಧೈಃ=ವಿದ್ವಾಂಸರಿಂದ, ಈರ್ಯತೇ=ವಿವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ನಭಃ=ಆಕಾಶ, ನಭಸ್ವತ್=ವಾಯು, ದಹನ=ಅಗ್ನಿ, ಅಂಬು_ಭೂಮಯಃ=ನೀರು ಮತ್ತು ಭೂಮಿ, ತಾನಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಭವಂತಿ=ಆ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಭೂತಗಳಾಗಿವೆ.

ತಾತ್ಪರ್ಯ:

ನಾನು, ನನ್ನದು ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿ, ಮೋಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಇದನ್ನು ಸ್ಥೂಲ ಶರೀರವೆಂದು ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆಕಾಶ, ವಾಯು, ಅಗ್ನಿ, ನೀರು, ಭೂಮಿ ಇವು ಸೂಕ್ಷ್ಮಭೂತಗಳು.

ವಿವರಣೆ:

ಸಪ್ತಧಾತುಗಳು ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ಅಂಗೋಪಾಂಗಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ನಾನು, ನನ್ನದು, ಎಂದು ಮೋಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಈ ಆಕೃತಿಯನ್ನೇ ಸ್ಥೂಲಶರೀರವೆಂದು ತಿಳಿದವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುವ ಪಂಚ ಭೂತಗಳಿಂದ ಅಂದರೆ ಆಕಾಶ, ವಾಯು, ಅಗ್ನಿ, ನೀರು ಹಾಗೂ ಭೂಮಿ ಇವುಗಳೇ ಸ್ಥೂಲಶರೀರ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. (ಇದರ {ಪಂಚೀಕರಣ}ಬಗ್ಗೆ ಮುಂದಿನ ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಗಳು ಬರಲಿವೆ). ಹಾಗಾಗಿ ದೇಹವು ಭೋಗಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗುತ್ತದೆ, ಇಂದ್ರಿಯ ಗ್ರಾಹ್ಯ ವಿಷಯಗಳ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದರಿಂದ ಶರೀರವನ್ನು ಸ್ಥೂಲ ಎಂದು ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

...........